4 فیلم دانشجویی سینمای ایران به بهانه روز دانشجو / از نقد خاتمی تا جنجال ندا آقاسلطان و عذرخواهی بازیگر (+عکس)
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۶۵۰۱
امروز ۱۶ آذر، روز دانشجوست. روزی که سه دانشجو (مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی) در سال ۱۳۳۲ و در حالی که ۴ ماه از کودتای ۲۸ مرداد میگذشت به بهانه اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیسجمهور وقت آمریکا توسط نیروهای نظامی در دانشگاه تهران شهید شدند. به همین بهانه مروری کردهایم بر تعداد انگشتشمار فیلمهایی که از زوایای مختلف به تحولات سیاسی و اعتراضی دانشجویان در دانشگاهها پرداخته و در حافظه سینمای ایران ماندگار شده اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
متولد ماه مهر
«متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش یکی از معدود فیلمهای اعتراضی سینمای ایران است که در دوره اصلاحات و به طور دقیق همزمان با جنبشهای دانشجویی آن سالها ساخته شد. این فیلم که بستر اصلی داستان خود را با رابطه عاشقانه دو دانشجو به نام مهتاب (میترا حجار) و دانیال (محمدرضا فروتن) شروع میکند آن را بهانهای میکند برای تعریف آنچه به دلیل برخی سختگیری ها زمینه اعتراض در دانشگاهها را فراهم میکند.
درویش، علی رغم شعارزدگی این فیلم و اغراقهای گل درشتی که در داستان پردازی آن به خرج میدهد با لحن صریح، گزنده و تند آن بسیاری از اتفاقات جریان ساز آن سالها را در دانشگاه به تصویر میکشد و همین ویژگی است که «متولد ماه مهر» را اثری قابل تامل و ماندگار میکند. صراحت لهجه درویش تا آنجا پیش میرود که برای برخی صحنههای دانشگاه این فیلم به دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی میرود و و همانجا فیلمبرداری را انجام میدهد. این فیلم که در جشنواره هجدهم فیلم فجر به نمایش درآمد، میترا حجار را موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن کرد.
اعتراض
«اعتراض» اثر مهم مسعود کیمیایی عنوان فیلم دیگری با محوریت اعتراضهای دانشجویی که در بحبوحه اتفاقات سال ۱۳۷۸ در دانشگاه تهران، ساخته شد. این فیلم به تعبیری صریحترین فیلم سیاسی سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی است که در آن به راحتی از عناوین آدمهایی نظیر سید محمد خاتمی و عطاالله مهاجرانی که در زمان اکران فیلم بر مسند قدرت بودند نام برده شده و به نقد کشیده میشوند.
کیمیایی سالها بعد در مصاحبه با هفته نامه خبر گفته بود: «قبل از انقلاب هر اعتراضی مشخص و معین بود. سمت و سو داشت. موضعگیریات معلوم بود. در آن دوره گروهها و سازمانهای سیاسی، خطوط معین و مشخصی داشتند. وضعیت تو هم به عنوان معترض روشن بود. معلوم بود اعتراضت به کجاست. الان وضعیت فرق کرده، هر اعتراضی تبدیل به لاشه میشود، یک جسد بیجان میشود. از بس که بیسمت و سو است، تاثیر نمیگذارد. میگویند «دندان مار» فیلم خیلی خوبی است. من خودم اینطور فکر نمیکنم. دندان مار فیلم سرراست و یکدستی است ولی عقیده معین و مشخصی ندارد. فقط ساختارش آن را نجات داده. خودم فکر میکنم «اعتراض» بهتر از «دندان مار» است. حتی سرراستتر است از «دندان مار» چون من فقط یک بار شانس آوردم بدون اینکه به مشکل بربخورم، فیلم خودم را بسازم.».
کیمیایی در «اعتراض» جدای از تصاویر اغراق شده از آدمها و شعارزدگی که مختص او و جنس سینمای قهرمان پرور اوست بدون سانسور و ممیزی، رک و راست به سراغ محافل دانشجویی میرود و میزگردهایی را نشان میدهد که دختر و پسر دانشجو بیواهمه پای بحث و جدل نشسته، نقد میکنند نظر میدهند و سیاسیون به چالش میکشند. این فیلم را میتوان تنها فیلم اعتراضی سینمای ایران به شمار آورد که بدون فوت وقت و گذر زمان درباره وقایع خرداد ۷۸ روی پرده رفت و صحنه هایی از زد و خورد در دانشگاهها، ماموران را نشان میدهد.
اعتراض داستان خود را با یک قتل ناموسی شروع میکند. امیرعلی (دایوش ارجمند) که شریفه، نامزد برادرش رضا (محمدرضا فروتن) را به دلیل رابطه با مردی به نام احمد به قتل رسانده، پس از دوازده سال از زندان آزاد میشود... «اعتراض» درواقع به بهانه روایت ماجراجویانه از یک قتل ناموسی وارد وقایع سیاسی سال ۱۳۷۸ میشود و داستان خود را با حوادث سیاسی آن سال پیوند میزند. کیمیایی برای ساخت این فیلم شخصیت یوسف را که در ناآرامیهای دانشگاه بر اثر ضربات وارد آمده به سرش دچار اختلال روانی شده به پسرش پولاد کیمیایی سپرده است.
عصبانی نیستم
«عصبانی نیستم!» به کارگردانی، نویسندگی و تهیهکنندگی رضا درمیشیان، فیلم دیگری است که در بستری عاشقانه به موضوع دانشجویان ستارهدار میپردازد. داستان اصلی این فیلم که به عنوان دومین اثر بلند درمیشیان مورد توجه منتقدان و اهالی سینما قرار گرفت درباره رابطه عاشقانه دانشجوی ممتازی به نام نوید (نوید محمدزاده) با دختری به نام ستاره است (باران کوثری) که از طرف پدرش تحت فشار است. نوید که به دلیل فعالیت های سیاسی از دانشگاه اخراج شده همه سعیش را میکند که در فضایی بدون تنش ستاره را از دست ندهد اما برخی اتفاقات خارج از اراده و اختیار رخ میدهد.
«من عصبانی نیستم» به دلیل ورود به ماجرای دانشجویان اخراجی و ستارهدار دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد برای اکران در جشنواره سی و دوم فیلم فجر گرفتار حواشی فراوانی شد و با اینکه قرار بود در شهریور ۱۳۹۳ روی پرده برود با اعتراض کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مجوز اکران آن لغو شد. پس از آن و در سال ۱۳۹۶ هم که قرار بر اکران آن گرفته شد پس از بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع) از نوبت اکران خارج شد. سرانجام پس از کش و قوسهای فراوان، این فیلم در حالی که ۲۱ دقیقه کوتاهتر از نسخه اصلی شد در اردیبهشت ۱۳۹۷ روانه سینماها شد.
پایان نامه
«پایاننامه» به کارگردانی حامد کلاهداری و تهیهکنندگی روحالله شمقدری یکی از جنجالیترین فیلمهای سینمای ایران است که یک سال پس از وقایع سال ۱۳۸۸ روی پرده رفت و فضای اجتماعی و سینمایی کشور را ملتهب کرد. این فیلم که با روایتی رسمی به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ میپردازد داستان زندگی ۴ دانشجو به نامهای ترانه (چکامه چمنماه)، آذر (بهاره افشاری)، کامی (هادی دیباجی) و روزبه (حامد کمیلی) را روایت میکند که میخواهند پایاننامهای را به استاد بهرامی (محمدرضا شریفینیا) تحویل دهند. سر از تشکیلاتی جاسوسی با اهداف براندازانه در میآورند...
«پایان نامه» جزو آن دسته از فیلمهای سینمای ایران است که چه در زمان اکران و چه پس از آن همچنان در سایه حواشی و جنجالهای فراوان باقی ماند. یکی از حاشیههای آن حضور لیلا اوتادی در نقش ندا آقاسلطان بود که سه ساعت بعد با اینکه این خبر از سوی این بازیگر تکذیب شد اما اعتراض مخالفان در شبکه اجتماعی فیسبوک تا آنجا پیش رفت که پیامهای تهدیدآمیزی را به سوی او روانه کرد.
این ماجراها سبب شد جواد شمقدری، معاون سینمایی وزیر ارشاد، در مورد این خبر توضیح بدهد. او گفت: فیلمنامه «پایاننامه» را خوانده و داستان آن هیچ ربطی به موضوع ندا آقاسلطان ندارد. در ادامه حواشی این فیلم انصراف بازیگرانی بود که در لیست اولیه کستینگ فیلم آمده بود اما خیلی زود خبر انصراف آنها منتشر شد.
امیر آقایی اولین بازیگری بود که به دلیل تغییر نسخه اولیه فیلمنامه از بازی در این فیلم انصراف داد. پس از او هانیه توسلی، سارا خویینیها، مازیار باقری، سعیده حمیدی، سروش حائری و علی نجفی از بازی در پایاننامه خودداری کردند.
یکی از دیگر حواشی مهم این فیلم عذرخواهی حامد کمیلی بازیگر این فیلم نیز در یک برنامه رادیویی با اجرای رضا رشیدپور بود. او که برای بازی کردن در این فیلم از مخاطبان برنامه عذرخواهی کرد پیشتر در برنامه هفت با اجرای فریدون جیرانی نیز عذرخواهی کرده بود.
منبع: همشهری آنلاین - وجیهه امیرخانی
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: سینمای ایران پایان نامه دندان مار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۶۵۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تداوم اعتراضهای دانشجویی در آمریکا/ پلیس ۱۰۰ نفر را در بوستون دستگیر کرد
به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، این تازهترین مورد از مجموعه تنشها و درگیریها میان پلیس و دانشجویان در دانشگاههای ایالات متحده است که در پی اعتراض به کشتار غیر نظامیان در غزه و حمایتهای غرب از تهاجم نظامی ارتش اسرائیل علیه حماس شکل میگیرد.
اعتراضات دانشجویی در سراسر ایالات متحده، چالش بزرگی را برای مسئولان دانشگاه در این کشور رقم زده است.
پلیس طی روزهای اخیر در دانشگاههای آمریکا اقدام به دستگیریهای گسترده کرده و گاهی اوقات مجبور شده است برای متفرق کردن معترضان از مواد محرک شیمیایی و شوکر برقی استفاده کند.
دانشگاه نورتایسترن در بیانهای اعلام کرد که انتظامات دانشگاه با پشتیبانی نیروهای انتظامی محلی روز شنبه دست به برچیدن «اردوگاهی غیرمجاز» در محوطه دانشگاه زدند.
در بیانیه این دانشگاه آمده است: «آنچه دو روز پیش به عنوان یک تظاهرات دانشجویی آغاز شد، در واضع اقدامی از سوی سازماندهندگانی حرفهای بوده است که هیچ وابستگی به نورتایسترن نداشته و به دانشگاه نفوذ پیدا کرده بودند.»
در همین حال، دانشگاه کلمبیا در نیویورک، جایی که اعتراضات از آنجا شروع شد، روز جمعه اعلام کرد که پس از دستگیری بیش از ۱۰۰ نفر در هفته گذشته، دیگر پلیس را به دانشگاه فرا نخواهد خواند.
مسئولان این دانشگاه در بیانیهای اعلام کردند: «در حال حاضر فراخواندن دوباره ماموران پلیس نیویورک به دانشگاه نتیجهای نخواهد داشت و تنها باعث شعلهور شدن بیشتر اتفاقات در حال وقوع در دانشگاه میشود؛ ضمن آنکه هزاران نفر دیگر را که ممکن است برای جامعه تهدیدآمیز باشند، به سوی درب ورودی دانشگاه میکشاند.»
به گفته مسئولان دانشگاه نورتایسترن، افرادی که پس از بازداشت، کارت دانشجویی معتبر ارائه کردند، آزاد شدند و باید منتظر برخوردهای انضباطی و نه صرفا اقدامات قانونی، باشند.
این دانشگاه در بیانیه خود که پس از دستگیری یکصد نفر در تجمعات روز شنبه منتشر شد، تصریح کرد: «افرادی که از فاش کردن وابستگی خود امتناع کردند، دستگیر شدند.»
انتهای پیام/